Με την εισβολή των Γερμανών στην
Ελλάδα το μαύρο πέπλο της κατοχής απλώθηκε στη χώρα.
Στρατιώτες και αξιωματικοί
επιστρέφουν στα σπίτια τους μετά τις ηρωικές μάχες και μαζί τους ολόκληρος ο
ελληνικός λαός θα υποστεί τις συνέπειες της κατοχής. Βουβοί και σιωπηλοί στην αρχή, αλλά
οργισμένοι για την κατοχή της δόλιας πατρίδας, συλλογίζονται πώς θα αντισταθούν στις δυνάμεις
κατοχής ή πώς θα διαφύγουν στη Μέση Ανατολή, για να πολεμήσουν με τον εξόριστο
ελληνικό στρατό.
Η πρώτη αντιστασιακή πράξη έγινε
αμέσως από τον Αρxιεπίσκοπο
Χρύσανθο, έναν φλογερό ιεράρχη και
Έλληνα του Πόντου, που αρνήθηκε να συμμετέχει στην παράδοση της Αθήνας στους
Γερμανούς, να ορκίσει την δοσιλογική κυβέρνηση Τσολάκογλου, να τελέσει
δοξολογία στη μητρόπολη και να δεχθεί να δει τον Γερμανό στρατιωτικό διοικητή
Αθηνών Stume, στον
οποίο απαντά:
«Πρώτος εγώ εκπλήσσομαι για την άδικη επίθεση του γερμανικού Στρατού
στα νώτα του Ελληνικού Στρατού που αντιμετωπίζει επί 6μηνο νικηφόρα την ύπουλη
ιταλική επίθεση και μένω εμβρόντητος προ της επιθέσεως μιας μεγάλης
χριστιανικής χώρας κατά της μικρής μας πατρίδος, επίσης χριστιανικής χώρας, με
τη δικαιολογία ότι ετόλμησε να υπερασπίση την ελευθερία και ανεξαρτησία της»
Ο Επιτελάρχης της II Μεραρχίας, αντισυνταγματάρχης Γεώργιος
Γρίβας μαζί με την ηγεσία της
IIας
Μεραρχίας, μετά τη συνθηκολόγηση και τη διάλυση του στρατού δεν παρέδωσαν τον
οπλισμό τους και πήραν το δρόμο της επιστροφής για τις εστίες τους.
Αναχώρησαν στις 25 Απριλίου 1941 και μέσω του ορεινού
δρομολογίου Προυσού-Λιδωρικίου-Αμφίσσης έφτασαν στην Αθήνα γύρω στα μέσα Μαίου
1941. Στην διάρκεια της διαδρομής τους άρχισαν κιόλας οι πρώτες σκέψεις για
αντίσταση απέναντι στον κατακτητή. Ένα
βράδυ που έμειναν για να ξαποστάσουν στη μονή Προυσού ο Ανχης Γρίβας έβαλε το
ζήτημα ότι δεν πρέπει να μείνουν με σταυρωμένα χέρια κι ότι κάτι πρέπει να
γίνει για την λευτεριά της πατρίδας. Έτσι, εκεί πάρθηκε η πρώτη απόφαση για την
δημιουργία αντιστασιακής οργάνωσης από αξιωματικούς και άνδρες της ΙΙας
Μεραρχίας. ότι δεν πρέπει να μείνουν με σταυρωμένα χέρια κι ότι κάτι πρέπει να
γίνει για την λευτεριά της πατρίδας. Φτάνοντας στην Αθήνα αυτή η απόφαση θα
έπαιρνε σάρκα και οστά.
Ο Γεώργιος Γρίβας έφτασε στην
Αθήνα μετά κόπων και βασάνων, τις ημέρες που δινόταν η τελευταία ελληνική αντίσταση
στα βουνά της Κρήτης κι αμέσως άρχισε να βιώνει τις θλιβερές συνέπειες της
κατοχής. Σε λίγους μήνες η πείνα, η εξαθλίωση και η απελπισία για τους Έλληνες
της κατεχόμενης Αθήνας θα ήταν δυσβάσταχτα. Γράφει στα απομνημονεύματά του για τις ημέρες
εκείνες:
«Η κατοχή υπήρξε δια την Ελλάδα περίοδος σκληράς δοκιμασίας. Η πείνα,
αι στερήσεις και αι κακουχίαι είχον διαμορφώσει καταστάσεις, υπό την πίεσιν των
οποίων άλλοι λαοί θα ηδύναντο ίσως να υπαναχωρήσουν και να συνθηκολογήσουν μετά
των κατακτητών. Ο Ελληνικός λαός, τουναντίον, ώρθωσεν ακόμη περισσότερον το
ηθικόν του ανάστημα και, εκτός ελαχίστης μερίδος, η οποία εμήδισε, αντετάχθη
μέχρι τέλους εις τας δυνάμεις του Άξονος και διεξήγαγε πείσμονα αγώνα
αντιστάσεως εις τας πόλεις και τα χωρία, αδιαφορών δια πάσας τας συνεπείας, με
μοναδικόν γνώμονα το εθνικόν συμφέρον».
Ο σκληροτράχηλος, όμως,
αξιωματικός με το διεισδυτικό βλέμμα, που σε ξεγελούσε, μικρόσωμος καθώς ήταν, έκρυβε μέσα του έναν
επίμονο, μαχητικό και ατρόμητο άνθρωπο που όταν έβαζε κάτι στο μυαλό του έπρεπε
να το φέρει σε πέρας. Αυτό είχε αποδείξει η μέχρι τότε στρατιωτική του δράση
στα πεδία των μαχών, αυτό απέδειξε και η περαιτέρω πορεία του, όταν ηγήθηκε του
κυπριακού αγώνα και ως το τέλος της ζωής του. Άρχισε αμέσως επαφές με
αξιωματικούς της IIας
Μεραρχίας με τους οποίους υπηρέτησε και γνώριζε τις ικανότητές τους, αλλά και
με πατριώτες του Κυπρίους που ζούσαν στην Αθήνα, όπως ο εξόριστος από τους
Βρετανούς Μητροπολίτης Κερύνειας Μακάριος ο Β΄(μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Κύπρου),
η οικογένεια Κύρου, τα αδέλφια Όμηρος και Χριστόδουλος Παπαδόπουλος αλλά και ο
νέος διάκος της Αγίας Ειρήνης, Μακάριος, που θα έπαιζε σημαντικό ρόλο ως
Αρχιεπίσκοπος στην υπόθεση του κυπριακού αλλά και στη ζωή του Γρίβα.
Στην Αθήνα ως εν ενεργεία
αξιωματικός εντάχθηκε στη νεοσύστατη και άοπλη υπηρεσία Στρατιωτικών Αρχείων,
που έδρευε στην οδό Πανεπιστημίου 31, με διοικητή τον άλλοτε υπαρχηγό Γ.Ε.Σ,
Ιωάννη Στρίμπερ. Εκεί ο αντισυνταγματάρχης Γρίβας θα γνωριστεί με τον
ανθυπολοχαγό Όμηρο Παπαδόπουλο που υπηρετούσε κάτω από τις διαταγές του.
Στόχος αυτών των επαφών ήταν η δημιουργία
αντιστασιακής οργάνωσης και η έναρξη δράσης απέναντι στον κατακτητή. Έτσι, τον
Ιούνιο του 1941, μετά από σκέψεις, συζητήσεις και ονόματα που έπεσαν στο
τραπέζι, ιδρύθηκε η «Στρατιωτική Οργάνωση Γρίβα» που μετονομάσθηκε σε Εθνική
Οργάνωση ‘Χ’.
Στόχοι της οργάνωσης ήταν :
1) Συμβολή δια παντός μέσου εις
την εκδίωξιν των κατακτητών από την πατρώαν γήν.
2) Συγκρότησις Εθνικών πυρήνων, τόσον δια την επιδίωξιν του πρώτου
σκοπού, όσον και δια την ευχερεστέραν συνέχισιν του πολέμου, μετά την απελευθέρωσιν
της χώρας, παρά τω πλευρώ των συμμάχων.
Η Εθνική αντιστασιακή οργάνωση
«Χ» ήταν από τις πρώτες αντιστασιακές οργανώσεις που ιδρύθηκαν, πριν καν γίνουν
το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, ο ΕΔΕΣ, το 5/42 κ.λ.π.
Από τους πρώτους ανθρώπους που
είδε ήταν ο γενναίος Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος, που δέχθηκε μετά από παραινέσεις του Γρίβα να
γίνει πολιτικός σύμβουλος της οργάνωσης και να βοηθήσει όσο μπορούσε τον αγώνα.
Ο Γεώργιος Γρίβας, παρόντος και του μητροπολίτη Κυρηνείας Μακάριου Β΄,
ορκίσθηκε επί του Ιερού Ευαγγελίου ότι η
Οργάνωση θα είναι πιστή στην εξόριστη Ελληνική Κυβέρνηση στο Κάιρο. Οι
Γερμανοί, φυσικά, δεν είχαν λησμονήσει την ηρωική στάση του Αρχιεπισκόπου και
τον τιμώρησαν απομακρύνοντάς τον από τη θέση του.
Συνεχίζει ο Διγενής στα
απομνημονεύματά του την αφήγηση για αυτή την περίοδο:
«Εμφορούμενος από το πνεύμα
τούτο, συνέστησα μυστικήν στρατιωτικήν Οργάνωσιν αντιστάσεως. Στελέχη ταύτης
ήσαν μόνιμοι και έφεδροι αξιωματικοί του Αλβανικού έπους και των οχυρών της
Μακεδονίας, εκ των οποίων αρκετοί μετέβησαν εις την Μέσην Ανατολήν δια να
πλαισιώσουν τας εκεί Ελληνικάς δυνάμεις. Η Οργάνωσις έθεσεν ευθύς εξ αρχής ως
αποκλειστικόν σκοπόν την δια παντός μέσου εκδίωξιν του κατακτητού από την
Πατρώα γην και ηγωνίσθη παρά τω πλευρώ των Συμμάχων εναντίον των δυνάμεων του
Άξονος. Επίστευον τότε ακραδάντως, ότι η νίκη των συμμάχων θα συνεπήγετο όχι
μόνον την απελευθέρωσιν της Ελλάδος, αλλά και την ολοκλήρωσιν της Εθνικής μας
ελευθερίας, δια της ενσωματώσεως εις το ελεύθερον Ελληνικό κράτος της Κύπρου,
της Δωδεκανήσου και της Βορείου Ηπείρου, εδαφών τα οποία, ιστορικώς και
εθνολογικώς, ανήκουν εις την Ελλάδα.
Δια τούτο αρχικώς επεζητήθη η
επαφή μετά της εν Καιρω ευρισκομένης Ελληνικής Κυβερνήσεως, ίνα τεθή η
Οργάνωσις υπό τας διαταγάς της, πλην όμως δεν εύρομεν ατυχώς κατανόησιν παρά
των εν Ελλάδι εκπροσώπων ταύτης. Ούτω, η Οργάνωσις ηναγκάσθη να αναπτύξη ιδίαν
πρωτοβουλίαν, εντός του ανωτέρου πνεύματος και των καθαρώς Εθνικών πλαισίων».
Ο Γρίβας ήταν εθνικά προσηλωμένος
αλλά ταυτόχρονα λαϊκός- με την ιδεαλιστική έννοια της λέξεως - και φίλτραρε τις
σκέψεις και τις τοποθετήσεις του πάντα με βάση το εθνικό συμφέρον και την
εθνική ολοκλήρωση, μια και η πατρώα Κύπρος και η αποκατάστασή της τον διέπνεαν
πάντα. Έμεινε, όπως είπαμε, έξω από τον διχασμό που ακολούθησε την μικρασιατική
καταστροφή και την πολιτική του μεσοπολέμου με τις ίντριγκες, τα κινήματα και,
γενικότερα, την άσκηση εξουσίας με έναν τρόπο που ερχόταν σε αντίθεση με το
χαρακτήρα του. Οι ίδιοι λόγοι τον οδήγησαν και στις αντιθέσεις του με τον
κομμουνισμό και τις παλινωδίες του ΚΚΕ, απέναντι, κυρίως, στα εθνικά ζητήματα,
καθώς υπερασπιζόταν έναν ψευδεπίγραφο διεθνισμό που, όπως έδειξαν οι μετέπειτα
εξελίξεις, σκοπό είχε την απόσπαση εδαφών
από την ελληνική επικράτεια και την δορυφοριοποίηση της Ελλάδας υπέρ των
βορείων γειτόνων της στα πλαίσια της πολιτικής της τότε Σοβιετικής Ένωσης.
Έμεινε πιστός στο στρατιωτικό του λειτούργημα και στο θεσμό της Βασιλευομένης
Δημοκρατίας και αυτό έπραξε στην
διάρκεια της Κατοχής, παραμένοντας σταθερός στον εξόριστο θρόνο, θέτοντας και
την οργάνωση κάτω από τις διαταγές της εξόριστης κυβέρνησης στη Μέση Ανατολή
μέχρι τον επαναπατρισμό της στην Ελλάδα.
Σπύρος Δημητρίου
Αντιπρόεδρος Ιδρύματος Στρατηγού
Γεωργίου Γρίβα – Διγενή
Πηγές:
Σπύρου Δημητρίου Στρατηγός
Γεώργιος Γρίβας –Διγενής. Ο αρχηγός της ΕΟΚΑ Εκδόσεις Πελασγός Αθήνα 2017
Όμηρος Παπαδόπουλος, ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ
Χ, Τρία χρόνια τρείς αιώνες,
Εκδόσεις Νέα Θέσις, Αθήνα, 2000
Στρατηγού Γεωργίου Γρίβα – Διγενή, Απομνημονεύματα του Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59 , Εκδόσεις
Πελασγός, Αθήνα
Στρατηγού Γεωργίου Γρίβα – Διγενή,
ΕΚΘΕΣΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΣΚΟΠΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ
ΕΘΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΣ «Χ»,
Εκδόσεις Πελασγός, Αθήνα 2013
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου