Τιμή και δόξα στους πεσόντες μαχητές του ΕΔΕΣ

Του Νίκου Χιδίρογλου

Στο Ευρετήριο Πολεμικών Γεγονότων του Ελληνικού Έθνους (ΓΕΣ, Αθήνα 1989), διαβάζουμε για τις 23 Σεπτεμβρίου 1941 τα κάτωθι: «Ίδρυση του ΕΔΕΣ.

Ο Καθηγητής Κομνηνός Πυρομάγλου, με εντολές του εξόριστου στη Γαλλία Στρατηγού Πλαστήρα, φτάνει στην κατεχόμενη Αθήνα και αρχίζει συνεννοήσεις με στρατιωτικές και πολιτικές προσωπικότητες για την ίδρυση του Εθνικού Δημοκρατικού Συνδέσμου (ΕΔΕΣ). Ο ΕΔΕΣ, με Αρχηγό το Στρατηγό Ναπολέοντα Ζέρβα και Υπαρχηγό τον κ. Πυρομάγλου, συγκρότησε στην περιοχή της Ηπείρου τις Ένοπλες Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών (ΕΟΕΑ), που είχαν πλήρη στρατιωτική οργάνωση και έδρασαν εναντίον των κατακτητών, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του Συμμαχικού Στρατηγείου της Μέσης Ανατολής και τις οδηγίες της εξόριστης Ελληνικής Κυβερνήσεως. Με τη δράση του αυτή κατά των κατακτητών, ο ΕΔΕΣ διαδραμάτισε πρωτεύοντα ρόλο στην αποτίναξη του γερμανοϊταλικού ζυγού». 

Ο ΕΔΕΣ, διεξήγαγε επιτυχή διμέτωπο αγώνα, κατά των ναζί και κατά των κομμουνιστών. Απασχόλησε επί μακρόν μεγάλες γερμανικές δυνάμεις, που δέσμευσαν άντρες στην Ήπειρο για να τον αντιμετωπίσουν, διέκοψε την επιμελητεία των δυνάμεων του Άξονα μέσω της ανατίναξης της γέφυρας του Γοργοπόταμου και καθήλωσε τον Δεκέμβριο του 1944 έξι μεραρχίες κομμουνιστών του ΕΛΑΣ στην Ήπειρο, κάτι που δεν επέτρεψε τη χρησιμοποίησή τους στα Δεκεμβριανά και στην απόπειρα κατάληψης της Αθήνας. 

Ο ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΖΕΡΒΑΣ

Στο μεγάλο έργο του, με τίτλο «Εθνική Αντίσταση (1942 - 1945» Ο ΕΔΕΣ και οι αντάρτες του» (Αθήνα 1994), ο ταξίαρχος εα Χαράλαμπος Ηλία Φλόκας, γράφει για τον ΤΙΤΑΝΑ Ναπολέοντα Ζέρβα: «... Ιδρύθηκε ο ΕΔΕΣ και άρχισε πυρετωδώς η προετοιμασία του Αγώνα της Αντίστασης. Ο Ζέρβας, λοιπόν, αφού ρύθμισε τα θέματα της οργάνωσης στην Αθήνα, στις 23 Ιουλίου 1942 έφυγε με λίγους διαλεχτούς συντρόφους για το Βάλτο. Εκεί πάνω στα βουνά του έγινε, όπως του ταίριαζε, ο πρώτος αντάρτης του ΕΔΕΣ και μας κάλεσε κάτω απ’ το λάβαρό του να αγωνιστούμε για τη λευτεριά. Υπέφερε κακουχίες και δοκίμασε πικρίες κι απογοητεύσεις. Οι σύμμαχοι τον εγκατέλειψαν μόνο του για καιρό, μέχρι να τον ξαναχρειαστούνε. Ο ‘ψυχοφθόρος’ κομμουνισμός προσπάθησε για άλλη μια φορά να τον δελεάσει και να τον παραπλανήσει. Να τον κάνει να ξεστρατίσει από τον ανηφορικό δρόμο προς το σκοπό που τον προόριζε η μοίρα του. Οι προύχοντες και τα ανδρείκελα του κατακτητή τον απείλησαν και τον αποκήρυξαν. Για να μη καταφύγει στη βία και χυθεί, στην αρχή του αγώνα, αδερφικό αίμα, πέρασε απ’ το Βάλτο στην ορεινή περιοχή της Άρτας. Και από κει, σαν είδε ότι ‘ήλθε η ώρα’, πάνω απ’ τις κορφές του δασωμένου Γάβροβου άφησε ν’ αντηχήσει η φωνή του, στις 23 Οκτωβρίου 1942, με την πρώτη προκήρυξη που κυκλοφόρησε στα χωριά της περιοχής: ‘Αδέλφια!... Η σκλαβωμένη Μάνα μας Ελλάδα μας φωνάζει: Στα όπλα... Εμπρός όλοι οι ΖΩΝΤΑΝΟΙ ν’ αγωνιστούμε για τη Λευτεριά’. Οι αγρότες κάτοικοι, γεωργοί και κτηνοτρόφοι της περιοχής, άκουσαν το προσκλητήριο κι έτρεξαν κοντά του. Και έγιναν οι πρώτοι αντάρτες ‘οι ΧΩΡΙΚΟΙ του’, όπως τους έλεγε με στοργή και κρυφό καμάρι. Δεν θα τον εγκαταλείψουν ποτέ. Θα τον ακολουθήσουν μέχρι το τέλος του αγώνα που σημειώνεται με την πλήρη απελευθέρωση της Πατρίδας. Και αυτός, ήταν από τότε ο ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ τους ο μοναδικός. Του ‘δωσαν αυτό το βαθμό και μ’ αυτόν έμεινε στην ιστορία, οι «χωρικοί» του, πριν αναγκαστεί η Κυβέρνηση να κοινοποιήσει το σχετικό διάταγμα. Για τον ίδιο βέβαια αυτό δεν σήμαινε τίποτε. Εξακολουθούσε να υπογράφει, όπως πάντα: ‘Ν. Ζέρβας’».

Ο ΕΔΕΣ ΤΙΜΩΡΗΣΕ ΤΟΥΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΩΝ ΝΑΖΙ ΤΣΑΜΗΔΕΣ

Την ώρα που ο ΕΔΕΣ προστάτευε τα εθνικά συμφέροντα, κυνηγώντας τους Τσάμηδες που συνεργάστηκαν στη Θεσπρωτία με τους ναζί, κάποιοι άλλοι, βλ. κομμουνιστές, έπαιζαν αντεθνικά παιχνίδια, προσδοκώντας στον ακρωτηριασμό της πατρίδας. Αποκορύφωνα της προδοσίας των Τσάμηδων, ήταν η εκτέλεση 49 προκρίτων της Παραμυθιάς, τον Σεπτέμβριο 1943. Οι αντάρτες του ΕΔΕΣ, αντέδρασαν και ξαμολήθηκαν στο κατόπι τους. Και την ίδια ώρα που οι αντάρτες του ΕΔΕΣ έκαναν αυτό που επίτασσε το καθήκον, το ΕΑΜ έπαιζε περίεργα παιχνίδια. Προσπάθησε να κερδίσει ερείσματα στους κόλπους των Τσάμηδων, αν και τα τοπικά στελέχη του είχαν ξεκαθαρίσει με αναφορές τους τι ακριβώς συνέβαινε. Κι αυτό την ώρα που τα ελληνικά χωριά στη Θεσπρωτία στέναζαν από τις επιδρομές των προδοτών. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ο ΕΛΑΣ στρατολόγησε Τσάμηδες και τους χρησιμοποίησε στις συγκρούσεις του με τους πατριώτες αντάρτες του ΕΔΕΣ τον χειμώνα του 1944, όταν οι κομμουνιστές κλιμάκωσαν τις προδοτικές επιθέσεις τους σε όλη την επικράτεια, προκειμένου να θέσουν υπό τον έλεγχό τους τη χώρα. Για να καταλάβετε το μέγεθος της προδοσίας, σημειώστε απλά ότι όταν ο ΕΛΑΣ επικράτησε στην Θεσπρωτία, οι Τσάμηδες επέστρεψαν εκεί με την προτροπή των κομμουνιστών. Όμως, όχι για πολύ. Οι Τσάμηδες αποχώρησαν οριστικά λίγο αργότερα, αφού αντιλήφθηκαν ότι αν έμεναν στην ελληνική επικράτεια, θα λογοδοτούσαν για τα εγκλήματά τους κατά των Ελλήνων.

http://www.elora.gr/